Raadsvergadering 8 november 2018 - Algemene Beschouwingen Begroting

Op 8 november was er een vergadering van de gemeenteraad waarin de begroting voor 2019 werd behandeld. De begroting werd uiteindelijk, na een constructieve en in positieve sfeer verlopen vergadering, unaniem aangenomen. Hieronder vindt u de algemene beschouwingen van onze fractie.

Linksboven: Hubertusmarkt 2017 | Rechtsboven: Presentatie kieslijst

Linksonder: De eerste PRO gemeenteraadsfractie | Rechtsonder: Hubertusmarkt 2018

Samen met onze voormalige oppositiepartner Balans haalden wij een meerderheid en konden we het bestuur vormen dat er nu zit. En vanavond, voorzitter, buigen we ons over de eerste begroting van dit college die ons enkele weken geleden gepresenteerd werd door onze eigen wethouder van financiën.

Daarmee ging meteen een oude wens in vervulling: voor ons zijn zaken als financiën en in onze gemeente zeker ook toerisme politieke portefeuilles. Portefeuilles die dan ook niet bij de voorzitter van de raad [de burgemeester, red.] thuishoren. Een bijzondere begroting in allerlei opzichten, allereerst natuurlijk omdat het onze eerste is en er dus een ingewikkelde zoektocht aan vooraf gegaan is naar de stand van zaken zoals we die “geërfd” hadden.

Maar daarnaast natuurlijk ook naar de vorm bijzonder omdat er allerlei wettelijk verplichte begrotingsregels moesten worden toegepast en natuurlijk ook omdat wij als raad in al onze wijsheid, - of was het toch vooral onwetendheid? - besloten over te gaan op zero based begroten. Een prettig leesbaar boekwerk was het resultaat, maar biedt deze begroting ook voldoende inzicht? Wordt de informatie geboden die de raad nodig acht om zijn controlerende taak uit te kunnen oefenen? Door middel van een raadsbrede motie willen wij die vragen samen met de wethouder en de afdeling financiën tegen het licht houden.

Dat die intentie ook bij het college leeft, lezen we al in het voorwoord van de wethouder: ‘In het financiële traject is deze begroting een tussenstation. De begroting fungeert in 2019 om elkaar aan de gemaakte afspraken te houden, de afgesproken activiteiten uit te voeren en op zoek te gaan naar verbeteringen.’ Maar dan hebben we het vooral over de vorm.

Belangrijker is het te kijken naar de inhoud en dan vertel ik niets nieuws door te beweren dat wij daar niet zo heel veel invloed op hebben, niet als raad maar ook het college niet. De kadernota toonde dat al helder aan, het wettelijk vastgelegd deel beslaat al een heel groot deel van de begroting. Eerder vastgesteld beleid een ander groot deel, ruimte voor beleidsalternatieven is er nauwelijks of moet gezocht worden. En dan is het natuurlijk fijn om te lezen dat de moties, die bij de kadernota zijn aangenomen, in deze begroting zijn door vertaald en dat dan nog de begroting langjarig sluitend is.

We begrijpen dat hier een intensieve zoektocht aan vooraf gegaan is, een zoektocht naar de knoppen waaraan gedraaid kon worden, de magische knoppen van zero based begroten. De raad moet hier nog aan wennen, maar we staan er voor open om meegenomen te worden, ook hier namelijk wordt aan een oude vraag van onze fractie tegemoet gekomen: ‘De slotvraag is daarna of we de geraamde kosten wel acceptabel vinden? Zo niet, dan moet een andere weg gezocht worden om het doel te bereiken en als dat niet kan, dan moeten de doelen worden bijgesteld.’

In 2019 wordt een integraal veiligheidsplan opgesteld om extra sturing te kunnen geven aan de lokale veiligheid. In een raadsbrede motie vragen wij de situatie bij de brandweer in Gulpen serieus op te pakken, waarbij wij ons wel realiseren dat onze bijdrage aan de veiligheidsregio al een heel grote post is op de begroting en een geheel nieuwe kazerne op een nieuwe locatie daar nog bovenop komt; wij willen ons college dan ook vragen te onderzoeken in hoeverre de provinciale overheid, of mogelijk zelfs de landelijke hier eventueel in kan ondersteunen.

Voor 2019 staat opnieuw het opstellen van het Gemeentelijk Verkeer en Vervoersplan op de agenda, naast de wens van veilige fietspaden willen wij hier opnieuw wijzen op de zeer onveilige oversteeksituatie van de Rijksweg in Wahlwiller.

Wij weten dat dit een Provinciale kwestie is, maar willen daarom het college maar ook alle partijen in deze raad oproepen druk uit te oefenen op de provincie om deze situatie te verbeteren. Mogelijk moeten we een tijdelijke oplossing zoeken met het herinvoeren van verkeersregelaars.

Wij zijn blij dat het parkeren voor gehandicapten serieus wordt opgepakt en zijn benieuwd naar de resultaten.

Wij willen meer aandacht geven aan kleinschaligheid en leefbaarheid in de kernen; het stond prominent in ons verkiezingsprogramma, in het coalitieakkoord en gelukkig ook nu in deze begroting. Waarschijnlijk wel de belangrijkste opgave voor ons in deze coalitieperiode, maar ook de moeilijkste omdat het zaak is dit te regelen voor alle partijen, ook als er op het eerste gezicht sprake is van tegenstrijdige belangen.

Over het centrum van Gulpen gaan we het naar aanleiding van recente ontwikkelingen nog nader hebben, de focus ligt voorlopig op de gemeenschapsvoorziening en de directe omgeving daarvan. We begrijpen dat er op korte termijn ontwikkelingen te verwachten zijn waar alle mogelijke betrokkenen direct in meegenomen zullen worden. Dat de gemeenschapsvoorziening energieneutraal zal worden was een grote wens van ons en we zijn dan ook zeer tevreden dat dat streven overeind blijft.

Op het gebied van onderwijshuisvesting zijn grote stappen gezet. Opvallend is dat ondanks de krimp de relatief nieuwe scholen in Wijlre en Gulpen voorlopig te klein gebleken zijn en noodmaatregelen nodig zijn om de leerlingen te kunnen bergen. De nieuwe school in Mechelen is een mooi succesverhaal, energieneutraal en een centrumfunctie. Des te belangrijker is dan natuurlijk dat deze school ook vanuit de andere kernen veilig bereikbaar is, waarbij vanuit Nijswiller en Wahlwiller de drukke Rijksweg dus een aandachtspunt blijft.

Onderwijs kent vele vormen, een speciale is het taalonderwijs, hier zijn mooie combinaties te maken tussen taalonderwijs aan nieuwkomers zoals in het taalcafé en aandacht voor laaggeletterdheid voor autochtone bewoners dat als speerpunt voor 2019 wordt benoemd.

We kunnen niet genoeg benadrukken hoe belangrijk deze onderdelen zijn voor onze gemeente als bindend element in de samenleving. Tevens moeten wij echter constateren dat die samenleving verandert en moeten we blijven letten op de juiste verhoudingen; verschillende voetbalverenigingen zijn gestopt of gefuseerd in de laatste jaren, voor de overgebleven verenigingen zoeken wij naar de optimale formule om te kunnen blijven functioneren.

Een belangrijke plek neemt Mosaqua in binnen onze gemeente, maar helaas ook al jaren op onze begroting en soms vragen wij ons af in hoeverre we, al zijn we enig aandeelhouder, nog voldoende grip hebben op de ontwikkelingen daar.

Cultuur is er voor de mensen, maar vooral ook door de mensen. Culturele verenigingen, sportclubs en bibliotheek zouden niet kunnen functioneren zonder de geweldige inzet van vele vrijwilligers en ook ad hoc initiatieven zoals het behoud van cultuurhistorische elementen kunnen niet voldoende gewaardeerd worden, gelukkig is het college er in geslaagd de reserve hiervoor in stand te houden en op te nemen in deze begroting. Hierop sluit onze motie oud papier mooi aan, we gaven een voorzet bij de kadernota, nu ligt er een raadsbrede motie om die vrijwilligers die deze werkzaamheden al jaren verrichten extra te belonen.

PRO is blij met de voorlopige verlenging van Tafeltje Dekje. Wij hebben het volste vertrouwen dat het college er in slaagt voor Tafeltje Dekje na 1 januari 2019 een duurzame oplossing te vinden [inmiddels is dit besloten, zie onderstaand Facebook-bericht]. Voor de oudere inwoners die zelf niet meer in staat zijn naar een maaltijdvoorziening te reizen en hulp nodig hebben bij het eten is dit een uitstekend alternatief.

Vanaf 2020 gaat de nieuwe Wet Inburgering van start. Hiermee krijgt de gemeente meer regie over de uitvoering van inburgering om de effectiviteit te vergroten. Wij zouden het een goede zaak vinden deze nieuwe taak zo snel mogelijk in samenspraak met het veld van deskundigen en betrokkenen voor te bereiden. Wij geven het college in overweging dit bijvoorbeeld in de vorm van een denktank te gaan doen.

Een van de passiepunten van PRO was aanpak van eenzaamheid. Het aantal 75-plussers stijgt de komende jaren in rap tempo. Wij vinden dat het hoog tijd wordt eenzaamheid in Gulpen-Wittem nader onder de loep te nemen en de aanpak te intensiveren met passende maatregelen. Daarom hopen wij dat onze motie Aanpak Eenzaamheid vanavond raadsbreed wordt aangenomen.

Deze week kwamen er weer verontrustende berichten binnen over de oplopende kosten van de jeugdzorg: driekwart van de gemeenten geeft meer geld aan jeugdzorg uit dan vorig jaar. Wij hebben al eens gezegd dat de kleine zorgaanbieders het verschil kunnen maken. De kwaliteit en de kosten kunnen hiermee verbeteren, is onze mening. Teleurstellend was daarom te lezen dat kleine zorgaanbieders vrezen voor hun bestaan, nu zij op afstand worden gezet. Wij hopen dat het komende onderzoek naar de jeugdzorg in Gulpen-Wittem door de Rekenkamercommissie tot goede aanbevelingen leidt.

Onze motie om nader geïnformeerd te worden over de specifieke situatie rond Kinderarmoede in Gulpen-Wittem is raadsbreed aangenomen. We zien dat de middelen worden benoemd in de begroting. Kinderarmoede kan ook leiden tot een hogere jeugdzorgvraag, daarom zien wij met belangstelling de voortgang op dit onderwerp tegemoet.

Onlangs hebben wij ingestemd met de Woonvisie Gulpen-Wittem. Een goede nota die het woonbeleid de komende jaren invult.

Het CDA vraagt aandacht voor het vraagstuk van het onttrekken van permanente woonfuncties. Wij kunnen ons hier helemaal in vinden en dienen deze dan ook samen in. Wij maken ons namelijk ook grote zorgen over de leefbaarheid in de buitengebieden. Ook wij zien dat veel panden in de buitengebieden opgekocht worden door beleggers, die er vervolgens vakantiewoningen van maken of deze leeg laten staan omdat ze er slechts enkele weken per jaar wonen. Funest voor de leefomgeving, omdat dit leidt tot spookgebieden.

Maar ook de prijzen worden hierdoor opgedreven: huizen mogen geen financiële producten worden van beleggers met veel geld. Ze moeten beschikbaar zijn en blijven voor inwoners die op zoek zijn naar een betaalbaar huis.

Duurzaamheid is ook zo’n mooi passiepunt. De komende jaren komt dit onderwerp steeds hoger en nadrukkelijker op de politieke agenda. We kunnen er niet meer omheen dat er slagen gemaakt moeten worden. De provincie wil met gemeenten lokale klimaatakkoorden afsluiten. Dat lijkt ons een goede stap om nog meer tempo te maken.

Omdat wij ervan overtuigd zijn dat een goed milieu nog altijd bij jezelf begint, hebben wij de motie Verduurzamen Regenwater ingediend. Water is een eerste levensbehoefte en raakt iedereen. De betekenis van water wordt steeds belangrijker, evenals het bovenmatig gebruik ervan in de voedingsindustrie. De motie beoogt het afkoppelen van regenwater van riolen, en op te vangen in een regenton. Een goede manier om bewustwording te ontwikkelen. Soms is er gebrek aan en soms is er een overvloed. Om deze twee problemen met elkaar te verbinden is het verduurzamen van regenwater een eerste kleine stap. Wij hopen dat deze motie breed gesteund wordt.

Ook wil PRO graag onze collega’s en de organisatie hartelijk danken voor de zeer coöperatieve sfeer waarin de voorbereidingen van deze vergadering hebben plaatsgevonden en ik spreek de hoop uit dat het vervolg van deze dag in diezelfde sfeer zal gaan, dan schrijven wij vandaag opnieuw geschiedenis.